Met deze vraag gaan wij dit najaar aan de slag op het Kentalis College in Utrecht. Ons doel? Bijdragen aan meer kinderen op een gezond gewicht in het speciaal onderwijs.
De cijfers
Uit de Utrechtse cijfers blijkt dat overgewicht bij kinderen in het speciaal onderwijs twee keer zo vaak voorkomt als in het regulier onderwijs (28% versus 14%). De adviezen voor het reguliere (basis)onderwijs over gezonde voeding en voldoende bewegen, lijken onvoldoende te werken. Het Kentalis College, een Utrechtse school voor voortgezet speciaal onderwijs voor kinderen met een taalontwikkelings-stoornis of gehoorverlies, herkent dit beeld. Samen gaan we onderzoeken hoe het anders kan!
Leerlingen in de hoofdrol!
Dit doen we door middel van een ontwerpend onderzoek; de leerlingen staan hierin centraal. We focussen niet op het (over)gewicht van de leerlingen, maar gaan op zoek naar wat hen motiveert. Waar verlangen ze naar, waar dromen ze van? Met andere woorden: waar willen de leerlingen naar toe in plaats van waar willen ze ‘van af’? Onze inzichten vanuit de positieve gezondheid en de positieve psychologie zijn daarin leidend. In creatieve co-creatie sessies verhelderen we met leerlingen, ouders en school wat ze nodig hebben om ‘lekker in hun vel’ te zitten. En ook, hoe hun sociale omgeving daarbij kan ondersteunen. Tijdens de co-creatie sessies worden de leerlingen vooral creatief uitgedaagd; beeld, foto, knutselen, tekenen en bewegen. Hierdoor kunnen ze zich uitdrukken zonder de beperking van taal te ervaren. Door een positieve sfeer te creëren en op zoek te gaan naar wat hen motiveert krijgen we zicht op (nieuwe) factoren die hun (on)gezonde gedrag bepalen. Op vergelijkbare wijze gaan we ook aan de slag met ouders en leerkrachten. De opbrengsten vormen de basis voor een interventie die aansluit op de behoeften, mogelijkheden en wensen van de leerlingen.
Innovatie start vaak met nieuwe vormen van samenwerken!
De urgentie van het probleem wordt onderstreept door de Utrechtse intentieverklaring voor meer jeugd op gezond gewicht. Een van de 4 speerpunten is: “Wat is er nodig zodat alle kinderen op speciaal onderwijs een gezond gewicht hebben en houden?” Als GeluksBV en Panton hebben we de handen ineengeslagen om een innovatieve aanpak uit te werken. Al snel vonden we een samenwerkingspartner in het Kentalis College Utrecht die de problematiek op school herkent. Het Agis Innovatiefonds financiert de aanpak en de Gemeente Utrecht (afdeling Volksgezondheid) biedt inhoudelijk support én co-financiert. Het vraagstuk is vanzelfsprekend niet beperkt tot Utrecht. Daarom werken we in de klankbordgroep onder meer samen met landelijke partijen als JOGG en Stichting Special Heroes, zodat de resultaten op termijn breder inzetbaar zijn.
COVID-19
Een van de dingen die de afgelopen periode duidelijk is geworden is dat de kans op ernstige COVID-19 klachten bij mensen met overgewicht hoger is. Nu weten we dat overgewicht op jonge leeftijd in 80% van de gevallen een voorspeller is voor het hebben van overgewicht als volwassene (bron NJi). Dit maakt het bevorderen van een gezond gewicht bij deze kinderen actueler dan ooit.
